Van weerstand naar verandering: praktische tips

Succesvolle veranderingen stuiten vaak op weerstand. Dit blijkt uit onderzoek van Prosci®, een bureau dat zich richt op change management. Weerstand, slecht stakeholder management, gebrek aan leiderschap en een verkeerde cultuur kunnen een verandering flink vertragen. Belangrijk dus om je te verdiepen in verandermanagement.

Het effect van weerstand op verandering

Het doel van verandering is niet de verandering zelf, maar het resultaat daarna: nieuw gedrag, dagelijks gebruik van software of een nieuw proces dat vanzelfsprekend wordt. Maar wat gebeurt er als je onderweg naar dit doel weerstand tegenkomt?

Weerstand zorgt ervoor dat je planning uitloopt. Collega’s zijn bijvoorbeeld niet blij met trainingen en je verliest langzaam maar zeker het enthousiasme van je team. Uiteindelijk lijkt het doel steeds verder weg.

Omdenken van weerstand

Voordat we de oorzaken van weerstand bespreken, is het belangrijk om je eigen mindset te onderzoeken. Bekijk onderstaande tabel met verschillende mindsets bij een bepaald statement. Wat is bij jou van toepassing?

Scoor je vaak aan de linkerkant, dan is je mindset meer technisch van aard (projectmatig, IT projectmanagement). Als je vaak aan de rechterkant scoort, dan zul je zien dat weerstand slechts een (tijdelijk) gedrag is en dat dit voorkomen kan worden, of begeleid kan worden naar acceptatie. Pas als je collega’s de verandering accepteren (en leren te gebruiken in de praktijk) haal je de volle potentie uit je gewenste resultaten. Dat is meer mensgericht en ook het domein van de change manager. Het gaat om het vergroten van het verandervermogen. 

Als je weet dat je iets aan weerstand kunt doen, wil je ook weten waar het vandaan komt. 

Grootste oorzaak van weerstand bij medewerkers

Medewerkers bieden vooral weerstand als ze niet begrijpen waarom de verandering nodig is, of waarom juist nú. Dit leidt tot gedrag dat op weerstand lijkt, maar ze zijn niet de weerstand zelf.

Tips om veranderbereidheid te verhogen

41% van de weerstand is te voorkomen. Hier zijn drie praktische tips:

1. Communiceer de “waarom”. Begin met bewustwording. Volg de ADKAR-methode die start met awareness. Communiceer de reden van de verandering via een gezaghebbende persoon binnen het bedrijf.
2. Neem stakeholders mee. Iedereen die invloed heeft op je resultaat is een stakeholder. Van management tot medewerker, van beïnvloeder tot expert. Selecteer deze groepen en begeleid hen in hun reis naar de nieuwe situatie. Zij kunnen op hun beurt hun eigen groepen meenemen en zo het verandervermogen vergroten.
3. Wees bewust van weerstand bij elke stap. Elke projectfase vraagt om een ander niveau van veranderbereidheid. Plan acties om het verandervermogen te verhogen, zoals communicatie door leiders, extra informatie of acties door managers.

Verder denken

Naast weerstand spelen nog meer factoren een rol: de impact op het werk, persoonlijke omstandigheden, andere programma’s en historische veranderingen. Deze factoren zijn niet altijd te beïnvloeden, maar bepalen wel in hoeverre je collega’s openstaan voor verandering.

Weerstand is eigenlijk een lage bereidheid tot veranderen. Mensen zijn niet de weerstand, maar vertonen gedrag dat daarop lijkt. Door proactieve acties kun je de veranderbereidheid vergroten en dat is de moeite waard.