VR & AR: mogelijkheden, ontwikkelingen en succesvolle use cases

Virtual Reality (VR) en Augmented Reality (AR) zijn hot topics. Wat zijn de mogelijkheden van VR en AR? Wat zijn de laatste ontwikkelingen? Welke succesvolle use cases zijn er? En wanneer gebruik je het wel of juist niet? Wouter van den Bijgaart gaat in deze podcast van Studio Beeckestijn in op deze vragen en meer.

Wouter geeft met zijn eigen onderneming VR en AR consultancy en service op locatie, van lezingen tot de implementatie bij organisaties. Ook geeft hij colleges over Virtual Reality bij de post-master opleiding Digitale Transformatie & Organisatie.

Wat is het verschil tussen VR en de Metaverse?

Virtual Reality en de Metaverse worden vaak in dezelfde adem genoemd. Daar zijn behoorlijk wat meningen over. Want wat is nou eigenlijk het verschil tussen deze begrippen?

VR is slechts een tool om mogelijk in de toekomst op de Metaverse te komen, net zoals dat jouw smartphone een tool is om op het internet te komen. Het feit dat iemand een website heeft, wil niet zeggen dat degene ‘een Metaverse’ heeft. Je kunt immers ook niet zeggen dat je ‘een internet’ hebt. Het mooie van de Metaverse is dat het eigenlijk het nieuwe internet is. Het is een nieuwe manier om interactie te hebben met elkaar en met content. Met de huidige techniek kun je al een website of een Virtual Reality omgeving bouwen en een Augmented Reality tool gebruiken om straks onderdeel te zijn van de Metaverse.

Google Streetview kan bijvoorbeeld ook een onderdeel worden van de Metaverse. Maar let op: het feit dat je een 360 graden streetview hebt gebouwd wil niet zeggen dat je een Metaverse hebt gebouwd, wat veel mensen op LinkedIn wel willen claimen zodat ze #metaverse kunnen gebruiken.

De gevaren van de Metaverse

Tim Cook (CEO Apple) liet in een interview blijken dat zij vrij huiverig zijn over de Metaverse, maar wel heel enthousiast over VR en AR. Waarom? De toepassingen van VR en AR zijn prachtig, elke sector kan er wel iets aan hebben. Het kan echt een verrijking zijn voor het mensenleven. De Metaverse is iets heel anders. Het internet is ook meer dan alleen websites, er gaan allerlei transacties en criminaliteit doorheen. Dat is nu al niet te overzien, maar de Metaverse gaat nog een laag dieper dan dat.

De Metaverse kan letterlijk een identiteit van jou zijn. Als dit niet goed en veilig gedaan wordt kan dit dus enorm gevaarlijk zijn. Het is prima om VR en AR op zichzelf te gebruiken totdat we weten wat we ermee kunnen en wat de gevaren zijn in de Metaverse.

Succesvolle use cases van VR en AR

We kennen VR en AR veel van gimmicks. Denk aan het ritje in de achtbaan of het lopen over een smalle balk tussen twee wolkenkrabbers. Wouter kijkt meer naar de zakelijke kant. Wat zijn nou een aantal succesvolle use cases waarbij VR en AR slim wordt ingezet?

VR in de zorg

De mooiste toepassing van Virtual Reality vindt Wouter toch wel de zorg. Hierbij heeft VR echt impact op het geluk en de belangrijke momenten in het leven van mensen.

Het (weer) herkennen van familie op Wereld Alzheimer Dag

Een tijdje geleden stond Wouter op de Wereld Alzheimer Dag. Het is al langer bekend dat mensen met Alzheimer herinneringen terug kunnen krijgen als ze weer geconfronteerd worden met iets van vroeger. Als iemand al van jongs af aan piano speelde en een deuntje hoort die hij of zij altijd speelde, dan kunnen ze weer herinneringen krijgen. Als je iemand met Alzheimer dus een VR-bril op zet met een bepaalde herinnering gaan er heel veel connecties ineens weer werken. Dit deden ze ook op Wereld Alzheimer Dag. Sommige mensen herkende hun eigen kinderen weer heel levendig. Je kunt je voorstellen dat dit een enorme shock was. ‘Het was erg emotioneel en vooral heel mooi.’

Swingen langs gebouwen als spider-man voor Make-A-Wish

Wouter heeft ook een samenwerking met Make-A-Wish. Vroeger konden kinderen een wens hebben zoals: ‘ik wil Spider-Man zijn.’ Dan kwam er een acteur langs en konden ze samen Spider-Man zijn. Met behulp van VR kunnen de kinderen letterlijk even Spider-Man zijn. Door middel van een VR-bril kunnen zij swingen langs te gebouwen. De kinderen hebben dan de tijd van hun leven.

VR in de psychologie

Virtual Reality kan ook hele praktische toepassing zijn. Je kunt bijvoorbeeld iemand alvast laten ervaren hoe het is om in narcose te gaan. Door een herkenbare situatie te creëren en de mensen te laten ervaren dat het goed komt, kunnen de angsten weg worden genomen. Mensen met prikangst kunnen hier ook baat bij hebben, dit is bijvoorbeeld ook bij de coronavaccins gedaan.

VR wordt in de psychologie dan ook gebruikt om mensen in te laten zien dat ze hun natuurlijke reactie en gemoedstoestand kunnen aanpassen als ze zo’n VR-bril op zetten. Data toont aan dat mensen hun gedrag veel beter kunnen aanpassen als ze een VR-bril op hebben gehad met een bepaalde simulatie. Dit komt omdat het veel dieper in je systeem komt. Als er een goede simulatie is gemaakt met daarbij een goede psycholoog, wordt er een beleving gecreëerd. Er komt dan een ervaring en herinnering in je systeem die veel dieper gaat dan alleen een gesprek met een psycholoog. VR wordt daarom ook veel gebruikt bij fobieën en bij trauma’s.

VR voor leren en ontwikkeling

Virtual en Augmented Reality kan ook worden gebruikt om geld te besparen. In Nederland houden we van efficiëntie. Kunnen we iets doen met een lager budget dat tijd bespaard? Dan doen we het.

Stel dat een groep engineers getraind moeten worden om een satelliet te bouwen bij defensie. De engineers moeten dan eerst een training krijgen en vervolgens ook up-to-date worden gehouden. Met Virtual Reality kun je een simulatie bouwen die hergebruikt kan worden. Zo krijgen de engineers al een gevoel bij de praktijk. Met eye-tracking kan zelfs gekeken worden of ze goed opletten. Vervolgens kunnen ze die kennis naar de praktijk brengen, waardoor ze een hoop stappen overslaan. En dit alles kunnen ze gewoon vanuit huis doen als ze willen. Er is op deze manier geen trainer nodig die alles keer op keer uit hoeft te leggen. Ten slotte is het ook nog eens heel veilig, omdat je niets echt kapot kunt maken (het is immers een simulatie). Dit alles maakt het heel schaalbaar en er wordt veel tijd bespaard.

VR in de verkoop

VR kan worden gebruikt voor shoppen en het oriënteren. Je kunt virtuele winkels bezoeken, er doorheen lopen en alles bekijken om zo te oriënteren. De huizenjacht wordt ook een stuk makkelijker met VR. Je kunt een huis bekijken zonder dat je er echt heen hoeft. Je kunt bekijken hoe je wilt dat het huis er in de toekomst zijn. Als je wilt kun je zelfs de zon verslepen om te kijken hoe de kleur van het behang eruit ziet met een andere lichtinval. Je kun dus meteen iemand door een huis laten lopen en ter plekke aanpassingen naar wens doen. Dit maakt de huizenjacht veel makkelijker en efficiënter.

Hoe kom je tot succesvolle use cases?

Het bedenken van de use cases is niet het lastige deel. Wat deze markt en de techniek in het algemeen nodig heeft zijn mensen die er werk van maken. Mensen die niet alleen dromen, maar gewoon doen. Mensen die hun schouders ergens meteen onder zetten en gewoon gaan proberen. Die mensen heb je nodig om tot succesvolle use cases te komen.

Zien = geloven

Het is voor veel mensen lastig te accepteren hoeveel je wordt beïnvloed door iets wat je niet onder controle hebt. Neem bijvoorbeeld de plank tussen de wolkenkrabbers. Mensen ervaren dan echte angst. De meest stoere mensen met een grote mond durfden op het moment dat ze de VR-bril opzetten toch niet van de plank af te stappen. Slechts 10% van de mensen waarbij Wouter dit testte durfden uiteindelijk wel van de plank af te stappen. Heel logisch, want het idee van zien = geloven is extreem waardig. Als je van zo’n wolkenkrabber valt sta je eigenlijk stil, maar bij sommige mensen begeven de spieren het. Je brein zegt namelijk dat je aan het vallen bent en dat je je moet voorbereiden op de val. Je beeld houdt je dus echt voor de gek.

VR en AR nog niet massaal omarmd

Toch wordt VR en AR nog niet massaal omarmd. Waarom? Heel simpel: er is nog niet genoeg kennis. De eerste fatsoenlijke website die werd gebouwd duurde ook erg lang vanwege de techniek, maar de code was er al lang. Nu is er meer data, het werkt en bedrijven durven grotere budgetten erin te stoppen. Je hoeft nu niet meer te laten zien dat het werkt, maar de vraag is nu hoe je het gaat doen.

Wouter kijkt erg uit naar als de applicaties echt goed gaan werken met de mogelijkheden die er nu zijn, zoals eye-tracking en voice recognition. Dat kan al, maar mensen hebben nog redenen nodig om dit de adopteren. Facebook had jaren geleden al een snippet getoond dat je bijna alle spieren kunt simuleren, niet alleen door eye-tracking maar ook door face-tracking. Als mensen dan naar elkaar kijken met een VR-bril zitten ze niet naar deepfake te kijken, maar echt een opname van het gezicht. Dat is allemaal prima mogelijk, maar men moet eerst snappen waar VR en AR überhaupt goed voor is in het algemeen.

Wanneer is VR niet waardevol?

Bij dingen waarbij het gaat om gevoel of kracht is VR lastig. Als het gaat om hoeveel kracht je bij iets moet zetten dan kun je dit met VR niet nabootsen. Als je echter richting de sport gaat is het bijvoorbeeld wel goed om gamification bij sporten toe te voegen. Rennen op een loopband is immers ook leuker met display dan zonder. Met VR erbij wordt het zelfs nog leuker, want je kunt dan rennen door de Rocky Mountains op dezelfde loopband.

Toekomstverwachting

De basistechniek is er al, het is de komende jaren een kwestie van alle lijntjes aan elkaar knopen. Wouter verwacht dat er binnen 10 jaar Augmented Reality lenzen zijn. Als het er tegen die tijd dan eindelijk is zal het geen wauw-effect meer hebben, omdat het al is verwacht, maar meer fijn dat het er daadwerkelijk is. Het grootste wauw-effect zit volgens Wouter bij als het fatsoenlijk is gedaan, met een goed platform erachter en er vooral met fijne content.

Smart Toilet

Smart Toilet is een goed voorbeeld van een use case die al was verwacht, maar wat er nu ook echt daadwerkelijk is. Wouter een groot fan van Smart Toilet. Hiermee kun je zelf een analyse van je ontlasting doen. Dat zorgt ervoor dat je veel huisartsbezoeken niet meer hoeft te doen. Een geniale uitvinding, waarbij de technieken allang bestonden, maar nu is het allemaal bij elkaar gekomen met The Internet of Things (IoT).

Veel mensen focussen zich ook vooral op de specificaties van de brillen, maar het gaat juist om te content die je maakt.

VR-brillen

Er zijn tegenwoordig veel verschillende VR-brillen en er blijven nieuwe brillen uitkomen. De specificaties van de brillen zullen uiteindelijk steeds dichter bij elkaar komen. Veel mensen focussen zich ook vooral op de specificaties van de brillen, maar het gaat juist om te content die je maakt. Een nieuwe bril is leuk, ziet er mooi uit en helpt de ervaring te optimaliseren, maar de hardware zelf is niet echt belangrijk. In 2016 waren er al VR-brillen met exact dezelfde use cases.

De nieuwste techniek maakt het wel mogelijk om AR mogelijkheden kan doen met een VR bril op. Klinkt ingewikkeld, hé? Wouter legt het uit. ‘Tegenwoordig zitten er camera’s op een VR-bril, vroeger moest dat met externe sensoren om te zien waar de bril is. Nu zitten die camera’s al op de bril zelf, de ogen van de bril. Voorheen waren deze camera’s infrarood of zwart-wit, waardoor je nog steeds diepte kunt zien, maar tegenwoordig zijn dit normale camera’s. Als je nu zo’n bril opdoet, zie je nog steeds de zelfde dingen die je zonder zou zien, maar je kunt er dingen overheen zetten. Je kunt dus extra dingen toevoegen aan je beeld. Dit zou je kunnen zien als het begin van de AR lenzen.’

De hardware wordt dus beter waardoor er meer en betere content gemaakt kan worden, maar de content erachter blijft hetzelfde. Het zijn namelijk nog steeds 3D modellen met een programmering erachter.

Is Virtual Reality ongezond?

Toch zijn er veel argumenten dat VR niet helemaal gezond is. Veel mensen zeggen misselijk te worden als ze een tijdje een VR-bril op hebben. Wouter is zelf nogal allergisch voor dit argument. Als je een tijdje geleden met een VR-bril een achtbaan bekijkt zit je op één plek en beweegt het niet mee. Als je brein zegt ik ga naar links naar je lichaam doet dit niet, is er verwarring en kun je bijvoorbeeld misselijk worden. Maar als VR goed gemaakt is, beweegt het mee en heb je daadwerkelijk directe interactie met wat je ziet. Als jij een stap naar voren zet en het VR-beeld beweegt real-time mee, dan is er niks aan de hand. Als er een beperkt budget is, of als er developers zijn die niet aan de usability denken bestaat er een kans dat je van VR misselijk kunt worden.